Działalność trzeźwościowa ks. Franciszka Blachnickiego
(część I)
poprzednia strona

Stanisława Orzeł

Trzeźwościowe zaangażowanie księdza Blachnickiego ma swoje korzenie w jego aktywności harcerskiej. Z jego biografii wiadomo, że działał w harcerstwie jako zastępowy, drużynowy, organizator obozów. Ideał harcerski kształtował jego osobowość i charakter w latach szkolnych. Kiedyś w swoim świadectwie powiedział, że jako dziecko był bardzo nieśmiały, ale szkoła harcerska zrobiła swoje.
Jako harcerz, zgodnie z 10 punktem prawa harcerskiego, nie używał alkoholu ani tytoniu. Abstynentem pozostał do końca swego życia. Kiedy zaczął organizować oazy, najpierw dla dzieci, a potem dla młodzieży, wprowadził do nich elementy harcerskiego stylu życia: nie tylko wycieczki, gry i zabawy, ale wychowanie w duchu harcerskim, w którym ważnym wymaganiem była abstynencja od alkoholu, tytoniu i wszelkich narkotyków, jako element kształtujący wolność osobistą oazowiczów. Oazowicz - to abstynent. Ta sprawa nigdy nie została zakwestionowana.
W niniejszym referacie zostanie ukazana działalność księdza Franciszka w latach 1957-1960 i jej kontynuacja obecnie, zwłaszcza od 1978 r., w Ruchu Światło-Życie.
Działalność omawiana tutaj stanowi piękną kartę życia, przez którą mocno widać, jakim ksiądz Blachnicki był człowiekiem i jak realizował się w działaniu.

KRUCJATA WSTRZEMIĘŹLIWOŚCI (1957-1960)

Przygotowanie

W latach 1954-1956 ksiądz Blachnicki jako młody kapłan był zaangażowany w pracach "tajnej kurii" w Katowicach w okresie uwięzienia i wysiedlenia biskupów śląskich i rządów narzuconych "wikariuszy kapitulnych". Za akcję bojkotu diecezjalnego synodu, który miał być zwołany bez zgody biskupów i Rzymu, został wygnany z diecezji. Jeden rok spędził w klasztorze oo. Franciszkanów w Niepokalanowie. W ten sposób zapoznał się z duchowością i metodami pracy Ojca Maksymiliana Kolbego.
W październiku 1956 r. wraz z innymi przygotowywał powrót biskupów śląskich do diecezji. W tym samym roku rozpoczął pracę w Kurii, w Referacie Duszpasterskim i w redakcji "Gościa Niedzielnego". Zorganizował i prowadził przy Kurii Ośrodek Katechetyczny.
Doświadczając skutków narastającego alkoholizmu i tragicznej beznadziejności wobec niego, która ogarniała ludzi zaangażowanych w ten problem, ksiądz Franciszek uświadomił sobie, że dla przezwyciężenia tej ogromnej klęski potrzebna jest wielka, ogólnonarodowa krucjata, wielki ruch uwzględniający dwa elementy: naturalny - całkowitą abstynencję i nadprzyrodzony - łaskę Bożą, w powiązaniu z Maryją Niepokalaną, Pośredniczką wszelkich łask, która zwycięża w duszach ludzkich w każdej walce z grzechem i szatanem. Ruch ten winien nawiązywać do dawniejszych tradycji Kościoła w Polsce w tej dziedzinie. Kościół posiada klucz do rozwiązania problemu alkoholizmu oraz jest za jego rozwiązanie odpowiedzialny. Spożycie alkoholu na 1 mieszkańca osiągnęło najwyższy dotychczas wskaźnik: 3,9 litra czystego spirytusu w roku 1957.
W tej sytuacji została powołana do życia Krucjata Wstrzemięźliwości - ruch odnowy religijno-moralnej, której założycielem i dyrektorem był ksiądz Blachnicki.

Istota i zadania Krucjaty

Punktem wyjścia tej akcji było jasnogórskie ślubowanie Narodu, który przyrzekał "wypowiedzieć walkę pijaństwu i rozwiązłości i uczynić wszystko, aby Polskę uczynić rzeczywistym Królestwem Niepokalanej i Jej Syna". Krucjata była konkretną realizacją jasnogórskich ślubów w ramach Wielkiej Nowenny na Tysiąclecie Chrześcijaństwa w Polsce, ogłoszonej przez Księdza Prymasa Wyszyńskiego. Krucjata Wstrzemięźliwości (KW) została ogłoszona 8 września 1957 r. w Piekarach Śląskich przy grobie ks. Alojzego Ficka, wielkiego apostoła trzeźwości z XIX wieku.
Celem Krucjaty było: "Polska trzeźwa i czysta". Drogą i warunkiem osiągnięcia tego celu: być narzędziem w ręku Niepokalanej, oddać się Jej w tej walce z grzechem i mocami ciemności. Cała KW i każdy jej członek byli oddani Niepokalanej, uważali się za Jej własność i pokładali całą swą nadzieję w zawołaniu Krucjaty: "Niepokalana Zwycięża". Był to ruch maryjny, oparty mocno na duchowości świętego Maksymiliana, którą ks. Franciszek zgłębiał w Niepokalanowie.
Niepokalanowska była także atmosfera panująca w Centrali Krucjaty i cała organizacja pracy. Zasadniczy człon stałych pracowników Centrali stanowiły osoby tworzące ścisłą wspólnotę, oddane całkowicie tej sprawie, łączące pracę z modlitwą, zwłaszcza różańcową, która kończyła zwykle ich codzienny trud, i pogłębiające swoje oddanie na modlitwie adoracyjnej (nieustannej) w kaplicy Centrali i poprzez pielęgnowanie nabożeństwa do Niepokalanej w duchu Ojca Maksymiliana. Owocność pracy w KW nie zależała od doskonałego, ludzkiego działania. Zwycięstwo nad złem w sercach ludzi miało być wymodlone za pośrednictwem Niepokalanej. Dlatego pierwszym zadaniem, a zarazem środkiem do celu, była właśnie MODLITWA. Ona też była podstawowym zobowiązaniem członków Krucjaty - modlitwa, zwłaszcza różańcowa. Drugim środkiem była ofiara całkowitej abstynencji od wszelkich napojów alkoholowych. Abstynencja w KW stanowiła conditio sine qua non (warunek konieczny) skutecznej pracy trzeźwościowej. Wzorowano się na wielkich apostołach trzeźwości: ks. Ficku i ks. Kapicy, którzy pokazali skuteczność tej drogi. Krucjata uważała ich za swoich nauczycieli.

Motywacja całkowitej abstynencji

a) Podjęta z miłości ku Bogu jest aktem ekspiacji i wynagrodzenia, aktem nadprzyrodzonym, zasługującym. Jest ofiarą, która wyprasza łaski Boże.
b) Abstynencja jest wyrazem miłości bliźniego - bo przez nią pragniemy pomóc nieszczęśliwym ofiarom nałogu alkoholowego.
c) Abstynencja jest wyrazem poczucia odpowiedzialności za dobro Narodu, jest czynem patriotycznym i wyrazem czynnej miłości Ojczyzny.
d) Jest skutecznym środkiem zwalczania alkoholizmu, bo przeciwstawia się ona zwyczajom alkoholowym, będącym źródłem pijaństwa i łamie towarzyski przymus picia.
e) Jako akt cnoty wstrzemięźliwości, tak jak każdy post - przynosi zbawienne owoce dla duszy i ciała.
f) Abstynencja jest doskonałym środkiem do wyrobienia siły woli, charakteru i odwagi moralnej.
g) Przynosi także błogosławione skutki w dziedzinie życia naturalnego, służąc zdrowiu, zabezpieczając całkowicie przed niebezpieczeństwem wpadnięcia w nałóg, strzegąc przed marnotrawstwem.
Wśród wymienionych motywów na pierwszym miejscu stawiany był motyw miłości: ze względu na słabych braci, ratowanie ich przez wiarę i miłość.
Składając przyrzeczenie abstynencji na jeden rok, na okres Wielkiej Nowenny lub do końca życia, podpisywano specjalne deklaracje, a Centrala przysyłała tekst przyrzeczenia i modlitwy oraz pisemko. Istniały trzy wersje tych przyrzeczeń: dla dorosłych, młodzieży i dzieci.

Przedruk z: Rocznik Naukowy Wyższej Szkoły Służby Społecznej im. ks. Franciszka Blachnickiego w Suwałkach, Rok III, 1995/96.

Eleuteria nr 42, kwiecień - czerwiec 2000

początek strony